VU LAN CHẠNH NGHĨ ĐẾN MẸ GIÀ

MINH NGỌC

Theo quy luật tạo hóa hễ có sanh ra thì có lớn lên, trưởng thành rồi đến già chết. Ngoại trừ những ai chết yểu, còn đều phải nếm trải cái mà người đời thường tôn vinh cho đó là “thọ”, là già, là “hưởng phước” của cháu con.

Theo thống kê gần đây nhất, tuổi thọ của dân số Việt Nam nói riêng có hướng gia tăng hơn những thập niên trước (có lẽ do điều kiện vật chất tốt hơn chăng?). Lúc trước, 60 tuổi đã có mừng lễ Lục tuần, mừng tuổi bắt đầu thọ. Đến 70 tuổi gọi là “Cổ lai hi” (xưa nay hiếm). Trên số này, quả thật không nhiều lắm. Nay, trên 70, 80, 90 không là chuyện hiếm thấy nữa.

Đó là điều đáng mừng hay là mối bận tâm lớn cho con cháu, còn tùy theo nhận thức “thấu triệt” của mỗi một người trong thời đại hối hả kiếm tiền, vật chất bủa vây, stress đầy rẫy, dễ đưa con người đến mất tự chủ, sống “vô tình, vô cảm”!

Trước khi đến tuổi già ốm đau bệnh hoạn, nằm một chỗ, lẩm cẩm, lú lẫn, mất trí, phát sinh những biến đổi tâm sinh lý, do tuổi tác (già sanh tật)… thì phải biết họ đều trải qua một thời Xuân trẻ, làm cha mẹ, ông bà, họ đã thương yêu, chăm sóc, hi sinh cho con cháu biết dường nào, đều phát xuất từ một tình thương tự nhiên không tính toán, không kể công… Vậy đến tuổi già, họ là ông bà, cha mẹ của chúng ta phải có quyền hưởng “phước” từ nơi con cháu, và chúng ta phải có trách nhiệm bổn phận làm hết mình để báo đền ân đức đấng sanh thành dưỡng dục. Có nhiều người cho rằng đó là cái “nợ dây chuyền”, nghĩa là cha mẹ nuôi mình, thì mình nuôi con mình; rồi mai này con mình lại nuôi con của nó…”. Hiểu như thế là sai. Vì cho rằng việc nuôi con chỉ là trả nợ, chẳng có thương yêu cha mẹ gì cả… và việc báo hiếu cha mẹ đồng nghĩa với việc nuôi con của mình. Phải biết, khi có nuôi con cực khổ bao nhiêu, thương con bao nhiêu, lại càng phải thương cha mẹ mình tuổi già bấy nhiêu, chứ không thể lấy việc nuôi con mà hàm hồ ngụy biện. Tục ngữ Việt Nam có câu: “Có nuôi con mới biết lòng cha mẹ”.

Trước đây, tôi có đọc một câu chuyện ở đâu đó, kể một người con sau khi rất giàu có, nói với mẹ mình, hãy tính hết chi phí nuôi con từ nhỏ đến lớn, con sẽ trả cho mẹ một lúc có lời, thậm chí gấp đôi… Bà mẹ đau lòng ngậm ngùi nói, con có thể trả cho mẹ hết chi phí ấy, nhưng con có thể trả cho mẹ những những giọt nước mắt hay đau như thắt ruột khi nhìn thấy con té ngã, bị thương… Con có thể trả cho mẹ những đêm mẹ thao thức bên con trong bệnh viện lúc con nằm im ỉm sốt hừng hực, mẹ nhúng từng chiếc khăn ướt chườm lên trên trán con không? Ba đi làm về khuya, đứng ngồi không yên, hốc hác nhiều đêm trông chừng con ngoài phòng bệnh? Con có thể trả cho mẹ những nỗi niềm lo âu chờ đợi thậm chí sợ hãi khi con đi chơi về khuya? Con có thể trả cho mẹ những lời ru êm ái ngọt ngào dỗ dành dìu con vào giấc ngủ, cho dù cổ họng mẹ khô khốc muốn xé toang, vì suốt ngày buôn bán chào mời khách mua không?…

Rõ ràng, không thể nào trả hết được. Vì đó là phát xuất từ tình thương tự nhiên, thiêng liêng vô bờ bến, và vô giá, không thể nào cân đo đong đếm được con ạ!

Cho nên trong kinh Phật dùng hình ảnh ví dụ công ơn cha mẹ: “Có người cõng cha bên vai trái, cõng mẹ trên vai phải đi suốt hết kiếp này sang kiếp khác cũng không báo đền hết công ơn cha mẹ”, quả cũng không có gì là cường điệu quá. Đúng là công ơn cha mẹ không thể dùng ngôn từ diễn đạt hết.

Cũng bởi hiểu sai, nên đưa đến hành động sai, xem việc báo hiếu cha me,̣ ông bà là việc làm bất đắc dĩ, làm cho có lệ, thật ra trong bụng muốn ông bà, cha mẹ chết quách cho rồi, sống mà bệnh hoạn, con cái hầu hạ khổ sở, hoặc gây phiền hà bận bịu, trở ngại đến việc làm ăn; hoặc có người sợ thiên hạ cười chê, vì sỉ diện nên đành phải bấm bụng cắn răng nuôi dưỡng. Chưa kể còn đưa ra nhiều khó khăn trở ngại từ bản thân, làm ăn, gia đình riêng tư… nhằm lý luận để gắng bào chữa cho mình là không phải bất hiếu, hoặc không thể chịu đựng được, do ông bà già quá, khó chịu quá, cản trở quá, đày ải con cháu quá… nhưng đâu có nghĩ lúc còn bé, mình khó tánh, ngang bướng, hư đốn, bệnh đau hành hạ thế nào mà cha mẹ vẫn lẳng lặng chịu đựng vượt qua, không một lời kêu than, oán trách!

Cha mẹ khi xưa nuôi chúng ta hoàn toàn vô điều kiện, miễn sao con lớn khôn, cho dù cha mẹ có cực khổ, đi ăn xin cũng chẳng sao. Thời nay, có bao giờ nghe nói con ăn xin về nuôi cha mẹ? Bây giờ, con cái nuôi cha mẹ thường đưa ra nhiều điều kiện đáp ứng hoặc đùn đẩy trách nhiệm cho những anh chị em khác… Quả là người xưa nói chẳng sai: “Một mẹ có thể nuôi 10 đứa con, nhưng 10 đứa con không nuôi nổi một mẹ”.

Không phải ai cũng có mẹ già, có người sanh ra đời, mẹ đã không còn, hoặc mẹ ở tuổi bắt đầu vui vầy với cháu con, thì đã ra đi… Vu lan về, nhìn chung quanh rất nhiều những người cài bông hồng mà cũng thấy đâu đó không ít những em nhỏ cài bông hồng trắng, chạnh lòng bồi hồi nghĩ đến ai đó vẫn còn hạnh phúc lắm. Ít nhất vẫn còn mẹ, hơn những em nhỏ kia và chắc rằng họ sẽ cảm thấy bao nhiêu bực dọc, buồn phiền trong lòng khi chăm sóc mẹ già bỗng tan dần theo mây khói… Cứ nghĩ mẹ chẳng còn sống bao lâu nữa, “Mẹ già như chuối chín cây, gió lay mẹ rụng con rày mồ côi”, thì giả như mình có “chịu đựng” chăm sóc cũng có bao lâu đâu? Chưa kể định luật vô thường khắc nghiệt lắm, không ít gia cảnh “Lá vàng còn ở trên cây, lá xanh đã rụng sớm rồi”. Lúc đó, chưa báo hiếu cho cha mẹ bao nhiêu, mà còn thêm bất hiếu làm cha mẹ đau khổ thêm nữa!

Thôi thì còn ngày nào được bên mẹ, mọi người hãy cầu nguyện cho mẹ của mình và tất cả mọi người luôn được sống lâu, khỏe mạnh, an vui cùng với con cháu người thân, và một ngày nào đó cha mẹ cũng thanh thản an lành ra đi về một nơi hữu định!